بالابر یا سکوهای کار هوایی (Aerial work platforms)
یک سکوی کاری هوایی، وسیله ای است مکانیکی که برای فراهم کردن دسترسی های موقتی و ایمن برای افراد و تجهیزات در مکان های غیر قابل دسترس به خصوص مرتفع، مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه سکوهای کار هوایی را با نام بالابر متحرک میشناسند. نکته قابل تذکر درباره این گونه سکوهای کاری هوایی یا بالابرهای متحرک این است که این تجهیزات فقط جهت کارهای موقتی و کوتاه مدت مانند تعمیرات جزئی و کارهای نظارتی در جاهای مرتفع و یا مکان های که راه دسترسی ایمن و آسان به آن وجود ندارد، کاربرد دارند. لذا نقطه مقابل تجهیزات دائمی مانند آسانسورها و یا سایر بالابرها می باشند. این تجهیزات برای جابجایی بارهایی با وزن محدود و معمولا کمتر از یک تن طراحی شده اند. اگرچه گاهی برحسب نیاز در ظرفیت های کاری بالاتر نیز ساخته می شوند. از مزیت های دیگر این گونه از تجهیزات می توان به کاربری آسان آن اشاره نمود که معمولا توسط یک نفر قابل راه اندازی و استفاده است. سکوهای کاری با نام MEWP هم معرفی شده اند. سکوهای کاری یا بالابرها علاوه بر این که به عنوان محل کار ایمن موقتی ساخته می شوند با تجهیز آنها به منابع برقی و بادی می توان از آنها به عنوان ابزارآلات صنعتی (مانند قالب های برقی نصب شیشه) نیز استفاده کرد. امروزه با توجه به سهولت و کاربرد این گونه وسایل تقاضای زیادی از جانب مصرف کنندگان برای استفاده از این وسیله وجود دارد اما متاسفانه به دلیل فقدان آگاهی و نظارت ناکافی، کاربران با خطرات و حوادث کار با این تجهیزات آشنا نیستند و همین ناآگاهی، بسترساز حوادث ناگواری می شود. هر ساله تعداد زیادی از کارگران ساختمانی هنگام کار با سکوهای هوایی دچار حادثه شده و آسیب های جدی می بینند. از جمله خطرات اصلی کار با سکوهای هوایی یا بالابرها می توان به مواردی چون سقوط از ارتفاع، برق گرفتگی، گیرافتادگی، سقوط اشیاء از داخل بالابر و واژگونی این گونه از تجهیزات اشاره نمود. لازم به ذکر است که طبق آمار سازمان OSHA خطر واژگونی بالاترین علت حوادث کار با این گونه تجهیزات معرفی شده است. بیشتر کارگران صنعت برق، نقاشان ساختمانی، کارگران نصاب قطعات فلزی سوله ها و نجارها در معرض خطرات ناشی از کار با این گونه تجهیزات هستند. مهمترین دلایل بوجود آمدن حوادث ناشی از کار با بالابر های هوایی عبارتند از : نقص تجهیزات، وضعیت زمین، استفاده نکردن از جک های تعادلی یا خراب بودن جک ها، گیر کردن بین ساختمان ها و تأسیسات مجاور، برخورد با وسایل نقلیه دیگر، اضافه بار و برخورد بار به کشنده بالابرهای هوایی.
مکانیزم عملکرد این بالابرهای کاری هوایی برحسب کابردهای مختلف آنها به سه نوع زیر است :
1- تعدادی از سکوهای کاری روی کامیون یا کامیونت نصب شده و با کمک نیروی موتور کامیون قادر به بلند کردن بار یا نفرات هستند.
2- در بعضی از بالابر ها نیروی محرکه لازم توسط خود بالابر (بصورت هیدرولیکی یا برقی یا بادی) تأمین می شود که به نام بالابرهای متحرک خودکشش یا بالابر متحرک خودران معروف است.
3- تعدادی از بالابرها بدون موتور بوده و نیروی لازم توسط حرکت مکانیکی تأمین شده و در واحدهای کوچک به کار می روند.
شاخص های اصلی تعیین کننده انتخاب منبع نیروی این گونه تجهیزات (برقی، بادی یا هیدرولیکی) به شرایط کار، در دسترس بودن منابع نیرو و هزینه های مربوطه بستگی دارد.
